Pripremio: Đorđe Petrović
U monumentalnom zdanju Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“ u Beogradu, jedne od najvećih naučnih biblioteka na Balkanu, 29. i 30. maja održan je drugi deo seminara „Kultura naučnoistraživačkog rada“ namenjen studentima doktorskih studija. Ovaj dvodnevni seminar za cilj ima da doktorandima i mladim istraživačima pruži važne informacije i uputstva u vezi sa naučnoistraživačkim radom, a organizovan je u saradnji sa Univerzitetskom bibliotekom „Svetozar Marković“, Centrom za podršku doktorskim studijama i Centrom za promociju nauke, uz podršku Ministarstva nauke, tehnološkog razvoja i inovacija.
U Velikoj sali ove biblioteke mladim istraživačima najpre se obratio prof. dr Aleksandar Jerkov, direktor Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“. On je istakao da je zadatak Biblioteke, u saradnji sa Ministarstvom nauke, tehnološkog razvoja i inovacije, da održava i unapređuje nivo naučne pismenosti, ali je ujedno podsetio i da se ove godine obeležava stogodišnjica ove zgrade građene u duhu arhitekture akademizma, a da će kroz tri godine i Biblioteka proslaviti svoju stogodišnjicu.
Rektor Beogradskog univerziteta prof. dr Vladan Đokić poželeo je okupljenima dobrodošlicu i ukazao na važnost uloge koju ima Univerzitetska biblioteka u našoj akademskoj zajednici.
„Smatram da je izbor da se bavite naukom najveća sreća u životu i najdivniji poziv koji neko može da odabere“, istakla je na početku svog inspirativnog uvodnog predavanja, pod nazivom „Naučno putovanje kao karijera: profesija ili strast?“, ministarka nauke, tehnološkog razvoja i inovacija dr Jelena Begović. Ona je odlučila da iz jednog drugačijeg ugla, iz ugla naučnice koja je danas ministarka, govori o značaju naučnoistraživačkog rada i posebnih izazova sa kojima se studenti doktorskih studija susreću na putu ka naučnom uspehu.
Sledeće predavanje je održao dr Aleksandar Dekanski, naučni savetnik Instituta za hemiju, tehnologiju i metalurgiju (IHTM), na temu pisanja i recenziranja naučnih radova, a nakon ovog izlaganja, dr Olgica Nedić, naučni savetnik na Institutu za primenu nuklearne energije (INEP), govorila je o etičkim aspektima naučnoistraživačkog rada. Poslednje predavanje prvog dana održala je Milica Ševkušić sa Instituta tehničkih nauka SANU, pod nazivom „Primena etičkih principa: alati dostupni istraživačima“.
U utorak, 30. maja, program seminara nastavljen je u sali Frankofonog centra, na drugom spratu Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“ u Beogradu. Polaznicima seminara prvo predavanje drugog dana seminara održala je dr Marjana Brkić, v.d. direktora Centra za promociju nauke (CPN), o građanskoj nauci i potencijalima građanskih naučnih istraživanja. Ona je iskoristila ovu priliku da okupljenima najavi da će u septembru ove godine Centar za promociju nauke otvoriti Javni poziv za projekte građanskih naučnih istraživanja. Nakon njenog izlaganja, Obrad Vučkovac sa Instituta „Vinča“ govorio je o upravljanju istraživačkim podacima, a potom je predavanje o tome kako pripremiti predlog projekta održala Ljiljana Ćumura sa Fakulteta političkih nauka. Poslednje izlaganje drugog dana seminara imao je Slobodan Marković iz UNDP-a (United Nations Development Programme) na temu ChatGPT-ja i generativne veštačke inteligencije.
O Univerzitetskoj biblioteci
Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković“ jedna je od najvećih naučnih biblioteka na Balkanu, i ima funkciju da služi nastavnim i naučnim potrebama akademske populacije – studentima, univerzitetskim nastavnicima i naučnim radnicima, kao i svim korisnicima željnim znanja. Ovo je matična biblioteka univerzitetskim, visokoškolskim i bibliotekama naučnoistraživačkih instituta i ustanova na teritoriji centralne Srbije, a trenutno se u njoj čuva 1.700.000 publikacija. Ova ustanova poseduje i fond retkosti, gde su smešteni rukopisi, stare i retke štampane knjige, stari časopisi i novine, arhivska zbirka, kao i zbirka karata.
Na inicijativu našeg poslanika u Vašingtonu, Slavka Grujića, Karnegijeva zadužbina, koja je do tada već izgradila čitav niz biblioteka u svetu, prihvatila je da odobri 100.000 dolara kao poklon srpskoj vladi za gradnju i opremanje jedne biblioteke u Beogradu. Slobodan Jovanović, tadašnji rektor Univerziteta, uspeo je ličnim zalaganjem da ta materijalna sredstva uveća državnim kreditima, kako bi se izgradila veća biblioteka, koja bi zadovoljila potrebe Univerziteta. Svečano je otvorena 1926. godine.
Svoj današnji naziv, Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković”, ova ustanova dobija 1946. godine, povodom proslave stogodišnjice rođenja srpskog socijaliste i političkog aktiviste. Zbog neprocenjivog značaja za nauku i obrazovanje, njenih kulturno-istorijskih i arhitektonsko-urbanističkih vrednosti, 1977. godine je proglašena za spomenik kulture.