Svetski dan stanovništva, 11. jul, datum je kada je važno da se podsetimo zašto je važno da svi građani daju doprinos za poboljšanje okruženja u kome živimo i utiču na adaptaciju na klimatske promene koje su postale planetarna realnost
Svetski dan stanovništva, 11. jul, obeležava se od 1987. godine, kada se na našoj planeti rodio petomilijarditi stanovnik. Tog dana, za vreme Univerzijade u Zagrebu, rodio se Matej Gašpar, a Generalna skupština Ujedinjenih nacija odlučila je da Matejev rođendan proglasi Svetskim danom stanovništva.
Prema izveštaju koji je UN objavio 2019. godine, trenutna svetska populacija broji 7,7 milijardi ljudi, a pretpostavlja se da će nas do 2050. godine biti čak 9,7 milijardi. S obzirom na globalni vrtoglavi skok u broju ljudi nakon Drugog svetskog rata, 11. jul je uvršćen u kalendar međunarodno značajnih datuma, čije obeležavanje nam daje priliku da se javnost edukuje o važnim aktuelnim ili budućim temama i izazovima uzrokovanim porastom populacije.
Mnogi biolozi i sociolozi vide preterani porast populacije kao značajnu pretnju po kvalitet ljudskog života, ali i po našu okolinu. Povećanje broja ljudi na planeti, bez promena u načinu života, vodi preteranoj eksploataciji prirodnih resursa, posebno pijaće vode i fosilnih goriva, ali i većem zagađenju vazduha, vode, i zemljišta, kao i smanjenju biodiverziteta.
Imajući sve ovo u vidu, važno je osmišljavati akcije koje mogu da doprinecy ublažavanju daljih klimatskih promena, ali i boljem prilagođavanju na već prisutne promene, kao što su toplotni udari, velike suše i poplave.
Kao jedan od inovativnih načina da se što više ljudi uključi u traženje rešenja za izazove koje klimatske promene nose, pojavljuje se koncept „građanske nauke“ (eng. Citizen Science), koji podrazumeva da javnost zajedno sa naučnicima adresira određeni problem kroz prikupljanje i analiziranje podataka, interpretaciju rezultata, ali i razvoj novih tehnologija i osmišljenih akcija delovanja.
Sa tom idejom, u okviru međunarodnog projekta TeRRIFFICA, na kome je Centar za promociju nauke jedan od partnera, razvijena je interaktivna mapa belgrade.terrifica.eu. Beograđani su pozvani da tokom leta obeležavaju mesta u gradu na kojima ih vrućina najviše pogađa. Građani mogu da obeleže i dobre i loše primere prilagođavanja na klimatske promene sa kojima se u Beogradu svakodnevno susreću, a ovo je prilika da neki od izazova budu konstruktivno rešeni. Na taj način građani, uz prethodno kreiranje naloga na interaktivnoj mapi, postaju deo ogromne istraživačke mreže, daju doprinos nauci i postaju i sami naučni istraživači.
Akciji se pridružuju i brojni stručnjaci – klimatolozi, energetičari, arhitekte, geolozi, ornitolozi…. – koji iz ugla svojih profesija upozoravaju na neophodnost da svi promenimo svoj odnos prema okruženju i osvestimo svoju ulogu u usporavanju klimatskih promena na planeti. Kako ističu stručnjaci, do suštinskih promena moguće je stići isključivo ukoliko se u akciju za klimu uključe svi: građani, udruženja, naučnici, ali i donosioci odluka koji se nalaze na relevantnim političkim pozicijama.
U videu koji je na linku u nastavku (režija: Miloš Tomić), pojavljuju se naučnici dr Vladimir Đurđević, klimatolog, dr sc. Slobodan Tošović, lekar, i Dragan Simić, ornitolog i eko-aktivista, koji objašnjavaju, svako iz ugla svoje profesije, zašto je važno da se i građani uključe u priču o klimatskim promenama.
Istražite više o mapiranju klimatskih izazova u Beogradu tokom letnjih meseci:
Video: https://www.youtube.com/watch?v=zrU0BUYS8q4&feature=youtu.be