Olimpijske igre u antičkoj Grčkoj bile su deo jednog većeg, panhelenskog, religioznog ciklusa igara u koje spadaju i pitijske, nemejske i ihtijske igre
Tekst: S. Bubnjević
„Ono što je stvarno važno u životu nije trijumf, već sama borba“, rekao je Pjer de Kuberten (1863–1937), osnivač prvog olimpijskog komiteta, i kako se uobičajeno smatra, otac modernih olimpijskih igara.
Poreklom iz aristokratske porodice, baron De Kuberten (na slici dole) bio je poznati stručnjak za obrazovanje, koji se zalagao za uvođenje fizičkog vaspitanja u škole. Njegova vizija sportskog takmičenja koje bi okupljalo sportiste amatere iz svih zemalja sveta i koje bi doprinosilo miru među nacijama, danas je sažeto u čuveni slogan olimpijskih igara Citius, Altius, Fortius, što znači „Brže, više, jače“.
Po uzoru na legendarna antička takmičenja, moderne olimpijade se održavaju svake četvrte godine i to počev od 1896. godine, kad je u Atini u Grčkoj organizovano prvo međunarodno atletsko takmičenje koje je De Kuberten nazvao olimpijske igre.
Na ovoj, prvoj od olimpijada, učestvovao je 241 sportista iz 14 država. Na sledećim olimpijskim igrama koje su održane u Parizu u Francuskoj okupilo se čak 1000 sportista iz 24 države.
Tradicija igara seže još u 8. vek pre nove ere. Prema jednom uklesanom spisku pobednika u grčkom gradu Olimpiji, prve olimpijske igre su održane 776. godine pre nove ere. Ova slavna antička takmičenja su u grčkim polisima održavana svake četvrte godine, što su stari Grci koristili kao meru za vreme, i to su bili periodi kad su svi ratovi morali da sačekaju.
Mada se današnje viđenje grčkih olimpijada prevashodno vezuje za sportsko nadmetanje, ono je u antici bilo neodvojivo od religioznih ceremonija u čast olimpijskih bogova, a naročito Zevsa u čiju su čast igre održavane.
Posebno je zanimljivo da olimpijske igre nisu bile jedinstvene, već su bile deo jednog većeg, panhelenskog, religioznog ciklusa igara u koje spadaju i pitijske, nemejske i istmijske igre.
Antičke igre su izgubile na značaju nakon što su stari Rimljani zavladali Mediteranom, a konačno su ukinute sa širenjem hrišćanstva. Smatra se da su poslednji put održane 426. godine nove ere, kada je vizantijski imperator Teodosije naredio da se razruše stari grčki hramovi.
Mada je svakako odigrao ključnu ulogu, pokretanje modernih olimpijskih igara nije bilo samo De Kubertenova ideja. Još u revolucionarnoj Francuskoj, od 1796. do 1798, održavane su igre kao simbol raskida sa hrišćanskom i monarhističkom tradicijom.
U međuvremenu, nekoliko sportskih festivala je nosilo naziv „olimpijski“ i tokom 19. veka. No, ideju za organizovanje međunarodnih igara De Kuberten je dobio nakon što je 1890. prisustvovao olimpijskim igrama u Venloku u Engleskoj, koje je pokrenuo Vilijam Bruks.
Kako bi proširio svoju ideju, Kuberten je osnovao Olimpijski komitet, čiji je prvi kongres održan 1894. godine na Sorboni u Parizu. Delegati su na ovom skupu odlučili da se prve igre simbolično održe u Atini, što se pokazalo kao odličan izbor – organizaciju prvih igara podržala je vlada Grčke, a takmičenje je izazvalo veliku pažnju i postalo tradicionalno.
Olimpijski prstenovi
Od 1920. godine, a po ideji Pjera de Kubertena, olimpijske igre simbolizuje pet prstenova u različitim bojama od kojih svaka predstavlja po jedan kontinent: plavi za Evropu, crni za Afriku, crveni za Ameriku, žuti za Aziju i zeleni za Okeaniju. Pored slogana „Brže, više, jače“, koji je takođe predložio De Kuberten, vrlo važan simbol olimpijade jeste i njena himna, čiju je muziku i stihove napisao grčki pesnik Kostis Palamas.