Istražite 13 ideja koje su promenile svet
Bez izuma veštačkih đubriva danas bi na planeti moglo da opstane svega nekoliko stotina miliona ljudi
Činjenica da na Zemlji ima nešto manje od osam milijardi ljudi direktna je posledica primene hemije u poljoprivredi, odnosno u korišćenju onoga što se zove Haber-Bošov proces.
Ljudi uzgajaju biljke i žitarice za svoju prehranu od pre 12.000 godina. Međutim, već prvi poljoprivrednici shvataju da ako obrađuju istu njivu godinama, prinos će na njoj biti sve manji. Zato koriste ostatke hrane i stočni izmet kao prirodno đubrivo, kako bi prihranili zemljište.
Alternativa tome je da se njive isposte, a da se poljoprivrednici presele na nove obradive površine. Od 19. veka, s obzirom na rastući broj stanovništva, prirodnog đubriva više nije bilo dovoljno za toliko njiva.
Kontroverzni nemački hemičar Fric Haber je 1909. godine predstavio nesumnjivo najvažniju tvorevinu u istoriji hemije, a verovatno i u istoriji nauke uopšte – industrijski proces kojim se azot fiksira u nitrate i nitrite, što je ključna stvar u proizvodnji hrane i opstanku najvećeg dela čovečanstva.
Od sredine 20. veka dalja modernizacija poljoprivrede prerasta u zelenu revoluciju. Međutim, Nobelovac Fric Haber je, nažalost, odgovoran i za upotrebu prvog hemijskog naoružanja u Prvom svetskom ratu.
ŠUMA ZNANJA
U okviru izložbe „Šuma znanja“ Centar za promociju nauke je predstavio trinaest naučnih ideja koje su promenile svet. Tekstove je pripremila grupa autora: S. Bubnjević, N. Grubač, M. Nikolić, D. Vejnović, A. Brajović, K. Vuković, T. Marković i B. Klobučar, a rezenzent je M. Ćirković.
Istražite više o idejama koje su promenile svet.