Izašla je druga knjiga Srpske enciklopedije, obimnog dela koje obrađuje celokupnu kulturno-istorijsku baštinu srpskog naroda
Piše: Marija Vidić
Napisana je i druga knjiga prvog toma Srpske enciklopedije. Ova obimna knjiga obuhvatila je pojmove koji počinju sa „Beog“ do onih na „Buš“ i tako, zajedno sa prvom knjigom, zaokružila sve pojmove koji počinju na prva dva slova azbuke. Enciklopediju su objavili Matica srpska i Srpska akademija nauka i umetnosti (SANU) zajedno sa Zavodom za udžbenike kao izvršnim izdavačem. Ova nacionalna enciklopedija opšteg tipa bi, inače, trebalo da bude štampana u deset tomova.
Zasnovana je, kako kažu u SANU-u, na savremenim naučnim i leksikografskim znanjima i njen cilj je „sakupljanje, sistematizovanje i enciklopedijsko tumačenje sveukupnog istorijskog razvoja i savremenog položaja srpskog naroda“.
Novi poduhvat promovisan je u svečanoj sali SANU-a, u utorak, 31. januara, u prisustvu partijarha Irineja, crkvenih velikodostojnika, ličnosti iz kulturnog i javnog života, te brojnih medija.
Sadržaj enciklopedije
Najavljujući ovo izdanje, predsednik SANU-a Nikola Hajdin je istakao da je reč o opštoj enciklopediji srpskog naroda i njegovih zemalja u prošlosti i sadašnjosti, kao i da predstavlja ličnu kartu njegovog identiteta.
„Glavni cilj enciklopedije je sakupljanje, sistematizovanje i enciklopedijsko tumačenje sveukupnog istorijskog razvoja i savremenog položaja srpskog naroda. Ova publikacija na sistematizovan način obrađuje kulturno-istorijsku baštinu srpskog naroda i opisuje njegov doprinos evropskoj i svetskoj kulturi i civilizaciji“, rekao je Hajdin.
Konkretno, kako navode u SANU-u, Srpska enciklopedija opisuje istorijsku i kulturnu baštinu Srba, prirodne odlike prostora na kojima srpski narod živi, kao i specifičnosti geografskog položaja, geološkog sastava i građe zemljišta, reljef, hidrografske osobine, klimu, biljni i životinjski svet.
Knjiga pokazuje koliko su prirodna svojstva uticala na privredni i demografski razvitak, na egzistenciju, psihosocijalne i druge osobine stanovništva, što se odnosi kako na prostor Srbije kao matične države tako i na sve druge prostore na kojima su živeli i danas žive Srbi u rasejanju.
Enciklopedija takođe obrađuje ekonomski razvoj i savremeni položaj srpskog naroda kao bitne činioce kretanja, osobenosti i stvaralačkog doprinosa u pojedinim razdobljima društvenog razvitka.
Počeci
Posao je obiman i zato se obavlja veoma sporo. No, Uređivački odbor Srpske enciklopedije planira da za sledeću godinu pripremi i drugi tom koji će obuhvatiti pojmove na slovo V.
Pre sedam godina Srbija je bila jedna od retkih zemalja u Evropi koja nije imala nacionalnu enciklopediju. Ideja o njenoj izradi postojala je više od jednog veka i razmatrana je u nekoliko navrata, ali je rad na knjizi počeo tek 2005. na inicijativu SANU-a i nakon dogovora o podršci ministarstva nadležnog za nauku. Tada je u Skupštini Srbije usvojen zakon kojim je definisan poduhvat pravljenja Srpske enciklopedije, a najavljeno je da bi on mogao biti završen i kompletna enciklopedija odštampana do 2015.
Kroz istoriju
Slovenija i Hrvatska su svoje enciklopedije napisale još pre više decenija, dok je većina evropskih naroda svoje dobila još u 19. i u prvoj polovini 20. veka.
U Srbiji je u tom periodu objavljeno nekoliko enciklopedija, ali nijedna se danas ne može smatrati nacionalnom i dovoljno sveobuhvatnom. Tokom 1818. godine u Budimu je štampana u obliku pitanja i odgovora Enkyklopedia ili kratkoe opisanie sviju nauka, a verovatno najnaprednija bila je Srpsko-hrvatsko-slovenačka narodna enciklopedija, koju je u periodu od 1926. do 1929. godine objavio Bibliografski zavod iz Zagreba. Izdanje na latinici i ćirilici uredio je Stanoje Stanojević, istoričar i profesor Beogradskog univerziteta, u saradnji sa oko 250 srpskih, hrvatskih i slovenačkih intelektualaca. Ovo četvorotomno izdanje pretežno je obradilo noviju istoriju jugoslovenskih naroda.