Pacifičko ostrvo Galapagos svoje mesto na mapi naučnih otkrića nalazi zahvaljujući Čarlsu Darvinu i njegovoj teoriji evolucije
Tekst: Ljiljana Ilić
Mapa: Stefan Unković
Kada se pomenu ostrva Galapagos, najčešće pomislimo na džinovsku kornjaču, koja može da živi i do 200 godina. Za ovo je, između ostalog, zaslužan Čarls Darvin, koji je svojim istraživanjima zauvek uveo četrnaest vulkanskih ostrva u Tihom okeanu u enciklopediju velikih naučnih otkrića. Čarls Darvin je upravo u ovom arhipelagu postavio svoju osnovnu tezu o sličnostima između pojedinih vrsta, koja će postati osnov teorije evolucije.
Prirodnjak i fiziolog rođen pre nešto više od 200 godina u Šruzberiju u Engleskoj, po završetku studija, 1831. godine, učestvovao je u petogodišnjoj naučnoj ekspediciji broda Bigl. Tokom boravka na Galapagosu Darvin je svojim istraživanjima biljnog i životinjskog sveta doveo u pitanje dotadašnje vladajuće mišljenje da su životinjske vrste nastajale nezavisno jedna od druge.
Proučavajući raznovrsne životinjske vrste na Galapagosu, pogotovo ptice, ovaj naučnik je shvatio da na mnogim mestima na malim i izolovanim ostrvima obitavaju populacije jedinstvenih stvorenja. Uspeo je da dokaže da se ova stvorenja razlikuju od svojih rođaka na drugim mestima i otkrio je da su se zebe na Galapagosu prilagodile sredini tako što su iskoristile činjenicu da tamo živi veoma mali broj drugih vrsta ptica – zebe su evoluirale u 80 različitih tipova, od kojih se svaki adaptirao na određeni način života. Neke su čak postale i grabljivice.
Po povratku u Englesku utvrđeno je da su naizgled različite ptice u stvari varijacije srodnih vrsta. Ove činjenice su bile temelj na kome je Darvin razvio svoju teoriju o prirodnoj selekciji i evoluciji. Njene principe kasnije je temeljno razradio i predstavio u čuvenoj knjizi O poreklu vrsta 1859. godine.
Galapagos tako ostaje polazna stanica čuvene teorije evolucije koja i dan danas izaziva diskusije i debate o poreklu i razvoju svih živih vrsta, a ime Čarlsa Darvina se od tog vremena do danas slavi i napada istim intenzitetom.
Istražite više o putovanjima, idejima i mestima važnim za naučnike i naučna otkrića u rubrici KREATIVNI ATLAS